“Voor ons betekent winst dat we iedere dag impact maken”
Leestijd: Geplaatst op: 27-12-2019Stéphanie de Groot is als manager van Stichting Omrin Estafette een beetje de moeder van de recyclewinkels. Iemand met een vollere agenda dan zij is er binnen Estafette niet te vinden. Als je je droom kunt nastreven met zulke gedreven mensen is het helemaal niet erg om het zo druk te hebben, vindt Stéphanie. Voor en achter de schermen loopt ze altijd met een grote glimlach rond en overal waar ze komt wil ze het liefste van de daken schreeuwen hoe ontzettend blij ze wordt van iedereen die zich voor Estafette inzet. Zelf blijft ze het liefste op de achtergrond, want ze vindt dat de vrijwilligers de aandacht verdienen. Voor dit interview maakte ze even een uitzondering, want delen wat haar zo trots maakt doet ze maar al te graag.
Ik zie je breeduit lachen als je over Estafette praat. Wat brengt die lach op je gezicht?
“Als ik naar de kantine loop, een paar mensen even de hand op de schouder kan leggen en een verhaal hoor van iets waarin iemand gegroeid is. Ik vind het heel mooi om te zien als iemand super trots is dat hij een kastje heeft gemaakt dat al op dezelfde dag is verkocht. Dat ze dan zegt dat ze als vrijwilliger bij ons de mooiste baan van de wereld heeft. Voor zulke ervaringen sta ik elke dag op. Ik vind het mooi dat we met zo ontzettend veel mensen werken aan afvalreductie en afval woest aantrekkelijk maken. Ik had zelf nooit gedacht dat dat kon, maar afval is een product waar je heel veel mee kan. Dan doe je iets goeds voor de wereld, maar heb je ook een hoop lol. Elke dag haken er weer nieuwe mensen of bedrijven aan. Het is een groeiende beweging. Zo delen we de Upcycle Collection nu ook met andere kringloopwinkels. Wij hebben hem samen met (polyvalent ontwerper) Louise Cohen ontwikkeld en willen nu heel graag dat andere kringloopwinkels die collectie zelf ook gaan maken. Het gaat allemaal om doorgeven. Het is hartstikke leuk dat op die manier nog meer afval lokaal wordt gered en er nog meer mensen lokaal een mooie plek hebben. We zijn aan het kijken hoe we met nog meer bedrijven kunnen samenwerken, want iedere container die bij ons achter staat is er nog één te veel. Het zou het mooiste zijn als alles wat hier naartoe gebracht wordt een bestemming krijgt. Ik vind dat ook wel echt een uitdaging. Maar het menselijke aspect geeft mij persoonlijk de meeste energie.”
Je maakt heel veel moois mee en mag zorgen voor prachtige ervaringen, maar ik kan me voorstellen dat er in maatschappelijk werk ook moeilijke momenten zijn. Zijn er ook wel eens momenten dat je het moeilijk hebt en je geraakt voelt?
“Ja, dat heb ik heel vaak. Ik vind het moeilijk dat je in mijn vak vaak te maken hebt met allemaal systemen, waar mensen bijna in gevangen zitten. Ik zou bijvoorbeeld heel graag willen dat vluchtelingen die nog geen asiel hebben hier vrijwilligerswerk kunnen doen. Het zijn mensen die in dit land nog helemaal niks hebben en veel hebben meegemaakt. Er is toestemming voor nodig van de overheid en ze geven steeds allerlei redenen waarom het niet kan. Het gaat langzaam. Er zitten dan mensen thuis die heel graag willen en dat raakt mij heel erg.”
Ik heb je wel eens horen zeggen dat je als manager van een stichting ‘geld’ een vies woord vindt. Waarom is dat zo, je hebt geld toch nodig?
“Veel sociaal ondernemers vinden geld en marketing vieze woorden. Bij de opleiding voor sociaal ondernemerschap die ik nu volg leren we dat het gaat om impact. Een voorbeeld is de Vegetarische Slager die aan Unilever werd verkocht. Ik vond dat eerst heel erg, maar het was een heel goed verhaal: het ging de Vegetarische Slager niet om het geld dat Unilever gaf, maar om het feit dat Unilever in allerlei landen zit met een enorme afzetmarkt en je dan veel meer impact hebt. Daarvoor moet je financieel gezond zijn. Financieel ongezond zijn en elke maand zien dat het slechter gaat levert geen impact op, daar willen mensen zich niet bij aansluiten. Daarom ben ik er inmiddels wel van overtuigd dat geld wel nodig is, maar ik ben niet geldgedreven. Ik zie geld als een middel om een bepaald ideaal na te streven. Het is geweldig dat wij een stichting zijn, geen winst hoeven te maken en alleen kostenneutraal hoeven te zijn. Als we aan het eind van de maand zwarte cijfers hebben is het genoeg. Voor die droom van mij hoeven we alleen te zeggen: ‘kom bij ons aan boord, dan doen we samen iets goeds’. Met je aankoop draag je daaraan bij. De winst is dat we om ons heen kijken en iedere dag weer meer mensen betrekken bij deze beweging. Ook hier is het weer: geld is het middel, een inclusieve, circulaire maatschappij is het doel.”
Waar komt je passie om je voor de maatschappij in te zetten vandaan?
“Ik kan helemaal niet meer bedenken wat ik nou als kind wilde worden. Ik heb rechten gestudeerd en ik vond daar helemaal niks aan, maar ik wilde het wel afmaken. Toen ik stage liep bij een advocatenkantoor schrok ik me rot! Heel erg zwart-wit: je bent voor een bepaalde partij en je gaat kleuren, zodat de andere partij in een slecht daglicht staat. Daar zag ik wat ik in ieder geval niet wilde. Ik heb nog allerlei banen gehad door het hele land heen en veel verschillende bedrijven gezien, groot en klein. Ook bij IKEA. Ik denk dat dat goed is, want ik waardeer daardoor nog meer wat ik nu heb. Daarnaast blijken mijn eerdere ervaringen en het netwerk ook nu nog steeds heel zinvol. Hiervóór werkte ik bij een sociale werkvoorziening, maar kon daar niet alle plannen en dromen uitvoeren die ik had. Hier kon dat: ik kwam in een soort walhalla van mensen die dezelfde drive hebben en allemaal gingen helpen. Dat vind ik uniek. Niemand gaat hier voor een tien, maar meteen voor een dertien. Het is een groep mensen die zó bevlogen is. Dan kun je ineens heel veel werken en prima lange dagen maken. Je merkt dat er een gezamenlijke flow komt. Zo zitten we allemaal op dezelfde manier in dit werk: al mijn collega’s zijn hier ingestapt om de wereld op een of andere manier een beetje mooier te maken. Die gezamenlijke energie is bijna verslavend.”
Wat zijn die dromen en plannen met Estafette?
“Ik zou hier in Friesland dé plek willen zijn waar mensen over zichzelf kunnen leren of zich kunnen ontwikkelen. Ik weet bijna zeker dat als mensen hier een tijdje rond hebben gelopen en zich nuttig hebben gevoeld, ze zijn gegroeid als mens. Ik geloof niet dat we de plicht hebben om te werken, maar dat het een wettelijk recht zou moeten zijn om te mógen werken. Of het nu betaald is of onbetaald: ik zie elke keer dat het mensen goed doet. En dat is niet alleen de structuur of alleen de collega’s, dat is voelen dat je op een dag iets nuttigs hebt gedaan en het verschil hebt gemaakt.”
Je vindt het belangrijk om impact te hebben. Wat zou je anders willen zien in de wereld?
“Ik dacht een tijdje terug dat we allemaal aan de slag wilden rondom het thema klimaat, maar heb het idee dat er inmiddels veel wordt afgewacht. Ik kreeg juist een kick van niet afwachten, maar beginnen en doen. Misschien komt het door het grote stikstofverhaal. Ik wil graag dat het thema duurzaam leuk, hip is en betaalbaar is. Alles wat je nu rond duurzaam hoort is: ‘we gaan terug’ of ‘het wordt ons afgenomen.’ Het is allemaal zo negatief geladen en daarom stoppen we weer een beetje, denk ik. Bijvoorbeeld mensen die met zonnepanelen aan de slag wilden en nu denken ‘laat maar even zitten’ en van het gas af ‘nou, dat is misschien toch niet zo’n goed idee.’ Dus doen we maar even niks, omdat we niet weten hoe het komt. Dat is denk ik funest. Alle beetjes helpen. Iedereen met een briljant plan die dat wil delen en waarvan we samen zeggen: dat gaan we groter maken, heeft nu juist zijn kans en toegevoegde waarde. Het kan nu allemaal in kleine samenstellingen en hoeft niet gelijk groot.”
Wat zou jij mensen willen doorgeven om je dromen waar te kunnen maken?
“Dat duurzaam handelen echt gewoon leuk is en vrolijk maakt. Dat we met ‘doen’ kunnen beginnen en het niet alleen bij plannen hoeven te houden. Dat we gewoon met z’n allen die eerste stap moeten zetten. Niet praten en denken over duurzaamheid of je schuldig voelen over gebrek aan duurzaamheid, maar gewoon met z’n allen doen en beginnetjes maken. Dan kom je in een positieve flow.”
Over deze reeks:
Al zie je het op het eerste oog misschien niet: er komen heel wat handen aan te pas om de oude spullen die worden binnengebracht in de recyclewinkels van Estafette een tweede leven te kunnen geven. Onze mensen zetten zich met hart en ziel in en hebben bijzondere verhalen die we maar al te graag door willen geven. Hun handen dragen iedere dag een steentje bij aan een betere wereld. In deze serie neemt Danita Vellinga je mee langs de verschillende Estafette locaties, geeft je een kijkje achter de schermen en laat je kennis maken met onze mensen.
